ΠΩΣ ΧΤΙΖΕΤΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΓΟΝΕΑ-ΠΑΙΔΙΟΥ;

ΠΩΣ ΧΤΙΖΕΤΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΓΟΝΕΑ-ΠΑΙΔΙΟΥ;

Η εμπιστοσύνη χρειάζεται πολύ χρόνο για να χτιστεί και η ειλικρινής σχέση και η καλή επικοινωνία είναι απαραίτητα στοιχεία. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι ώστε να χτιστεί η εμπιστοσύνη.

Να κρατάτε πάντα το λόγο σας. Όταν υπόσχεστε κάτι στο παιδί, να είστε σίγουροι ότι μπορείτε και να το κάνετε, αλλιώς μην το υποσχεθείτε. Όταν τηρείτε τις υποσχέσεις, τα παιδιά αισθάνονται ασφάλεια και σας εμπιστεύονται ότι δεν θα τα ξεγελάσετε ή θα τα κοροϊδέψετε.

Να είστε ειλικρινείς. Να λέτε πάντα την αλήθεια στα παιδιά για πράγματα που τα αφορούν, αρκεί να χρησιμοποιήσετε τις σωστές λέξεις ώστε να καταλάβουν. Έτσι θα μάθουν να εκτιμούν την αλήθεια και, βλέποντας το δικό σας παράδειγμα, θα καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι να λένε την αλήθεια, ακόμα κι αν είναι ενοχλητική.

Να είστε ήρεμοι. Όταν το παιδί ξέρει ότι μπορεί να σας πει οτιδήποτε χωρίς να εξοργιστείτε και να χάσετε τον έλεγχο, τότε να είστε σίγουροι ότι μπορείτε να το εμπιστευτείτε και ότι θα σας πει την αλήθεια. Προσοχή όμως: το να είστε ήρεμοι δεν σημαίνει ότι δεν θα αντιμετωπίσετε με αυστηρότητα κάποια σοβαρά θέματα που μπορεί να προκύψουν. Η ηρεμία και η αυστηρότητα δεν είναι αντίθετοι όροι.

Να είστε διαθέσιμοι όταν σας χρειάζονται. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να αισθανθούν ότι υπάρχει κάποιος που θα σταθεί δίπλα τους σε μία κρίση. Ακόμα κι αν για εσάς το πρόβλημα είναι ανόητο («ο Γιώργος μου πήρε το παιχνίδι μου») για το παιδί είναι σημαντικό και σας χρειάζεται.

Να είστε παράδειγμα προς μίμηση. Μην κάνετε κάτι παράνομο, κρυφό, πονηρό που δεν θα θέλατε να κάνουν τα παιδιά σας. Πολλές φορές, οι πράξεις μας μιλούν δυνατότερα από τα λόγια μας.

TIPS ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΦΕΡΟΥΝ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΤΟ ΓΟΝΕΑ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ

Το σημαντικότερο απ’ όλα είναι να θυμόμαστε ότι το παιδί, σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεται, είναι άνθρωπος με προσωπικότητα, απόψεις και επιθυμίες. Ο γονιός πρέπει να σεβαστεί αυτά τα στοιχεία. Η σωστή επικοινωνία είναι η βάση της διδασκαλίας του παιδιού από το γονιό, της εμπιστοσύνης, του σεβασμού και της αρμονίας στις σχέσεις.

Πρώτα απ’ όλα, ο γονιός πρέπει να είναι διατεθειμένος να καταλάβει το παιδί του και τις συμπεριφορές του. Πολλές φορές τα παιδιά δεν μπορούν ή δεν ξέρουν πώς να πουν αυτό που θέλουν ή αυτό που τα ενοχλεί. Καταφεύγουν έτσι σε συμπεριφορές που δεν είναι αποδεκτές από τους γονείς, όπως γκρίνια, επιθετικότητα και αντιδραστικότητα. Εκείνη τη στιγμή, πρέπει ο γονιός να σκεφτεί λογικά και να αντιδράσει συνειδητοποιημένα. Οι παρορμητικές αντιδράσεις και οι απαντήσεις χωρίς σκέψη συχνά χειροτερεύουν τις αρνητικές συμπεριφορές των παιδιών.

Η θέσπιση κανόνων στο σπίτι, βοηθά την οικογένεια να οργανωθεί και να γνωρίζει το πρόγραμμα και τις επιθυμητές συμπεριφορές στο σπίτι. Όταν αυτοί οι κανόνες έχουν εξηγηθεί με υπομονή στα παιδιά και οι γονείς πρώτοι τους κάνουν πράξη, τότε και τα παιδιά θα τους τηρήσουν, ακόμα κι αν δεν τους αρέσει κάποιος από αυτούς. Η τακτική αυτή διευκολύνει τους γονείς να λύσουν καθημερινά προβλήματα χωρίς ένταση και να μπορέσουν να ασχοληθούν με άλλα ζητήματα που θα προκύψουν.

Η επικοινωνία αρχίζει ακούγοντας και δείχνοντας ότι ακούμε τα συναισθήματα του παιδιού και αυτό που εννοεί. Για να επικοινωνήσουμε με τα παιδιά μας, πρέπει να μάθουμε κατ’ αρχήν να είμαστε καλοί ακροατές. Η αποτελεσματική ακοή περιλαμβάνει την ανάγκη να επικοινωνείτε με τα μάτια και τη στάση σας, έτσι ώστε να δείχνετε ξεκάθαρα ότι ακούτε.

Έπειτα, πρέπει να αποφεύγουμε την γκρίνια, την κριτική, την απειλή, το κήρυγμα, τον εκβιασμό και τη γελοιοποίηση. Η επικοινωνία με τα παιδιά πρέπει να βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό που περιλαμβάνει την ανάγκη να παραδεχτούμε τα συναισθήματα των παιδιών. Όταν το παιδί νιώσει ότι το καταλαβαίνουμε, θα αισθανθεί ασφάλεια και θα μιλήσει μαζί μας.

Η χρήση ανοιχτών απαντήσεων αφήνουν την πόρτα της επικοινωνίας ανοιχτή και είναι μια προσπάθεια να καταλάβουμε τι νιώθει και τι εννοεί ο άλλος. Οι κλειστές απαντήσεις από την άλλη, αγνοούν τα συναισθήματα του παιδιού και δείχνουν ότι ούτε ακούσαμε ούτε καταλάβαμε. Αν το παιδί μας πει «η δασκάλα είναι στριμμένη» μια ανοιχτή απάντηση θα μπορούσε να είναι «έγινε κάτι στο σχολείο και έχεις θυμώσει» ενώ μία κλειστή «δεν μπορώ να κάνω κάτι, αυτή είναι και πρέπει να τη συνηθίσεις». Με την πρώτη απάντηση, το παιδί παίρνει θάρρος και μπορεί να ανοιχτεί και να πει τι έχει συμβεί και θεωρεί τη δασκάλα του στριμμένη. Με τη δεύτερη απάντηση, το παιδί νιώθει απόρριψη και αποθάρρυνση.

Η καλή επικοινωνία περιλαμβάνει και την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων καθώς και την έκφραση των δικών μας συναισθημάτων και ιδεών. Βοηθάμε το παιδί να καταλάβει ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και δεν επιβάλλουμε μία εμείς αλλά βοηθάμε το παιδί να επιλέξει αυτή που του ταιριάζει βάσει των πιθανών αποτελεσμάτων. Ακόμα και τα πιο μικρά παιδιά μπορούν να καταλάβουν τις συνέπειες μιας πράξεις αν τις συζητήσουμε μαζί τους και μπορούν να αποφασίσουν ποια είναι η καλύτερη εναλλακτική λύση.

Ως γονείς, επίσης, πρέπει να καθορίσουμε σε ποιον ανήκει το πρόβλημα ρωτώντας τον εαυτό μας «τίνος οι ανάγκες και οι επιθυμίες δεν ικανοποιούνται;». Η συμπεριφορά του παιδιού γίνεται δικό μας πρόβλημα μόνο όταν αυτή η συμπεριφορά μας εμποδίζει. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να δείχνουμε τα συναισθήματά μας με μηνύματα στο πρώτο πρόσωπο. Τα μηνύματα αυτά λένε στα παιδιά με ποιο τρόπο σας εμποδίζει η συμπεριφορά του και πώς νιώθετε γι αυτό. Αν, για παράδειγμα, το παιδί δεν βοηθά στο καθάρισμα του σπιτιού μαζεύοντας το δωμάτιό του ( όπως έχετε συμφωνήσει), τότε, αντί να φωνάζουμε, να απειλούμε και να εκβιάζουμε, μπορούμε να πούμε «όταν δεν κρατάς τις συμφωνίες νιώθω ότι αδικούμαι γιατί πρέπει εγώ να κάνω όλες τις δουλειές». Δίνουμε δηλαδή στο παιδί να καταλάβει πώς η συμπεριφορά του μας επηρεάζει και δείχνει την ανθρώπινη πλευρά του γονιού. Πρέπει όμως να επιλέγουμε σωστά τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσουμε ώστε να μην κατηγορήσουμε το παιδί, γιατί τότε θα τσακωθούμε. Είναι πολύ διαφορετικό να πούμε «δεν καθάρισες και τώρα πρέπει να το κάνω εγώ» από το «όταν δεν κρατάς τις συμφωνίες νιώθω ότι αδικούμαι γιατί πρέπει εγώ να κάνω όλες τις δουλειές».

Όταν υπάρχει διαμάχη, περιοριζόμαστε μόνο στην αναγνώριση των συναισθημάτων του παιδιού και στο ν’ απαντάμε στις ερωτήσεις. Προσπαθούμε, όσο το δυνατό περισσότερο, να μιλάμε όταν επικρατεί ήρεμη και φιλική ατμόσφαιρα. Ο σαρκασμός, η γελοιοποίηση, και η πίεση καταστρέφουν την καλή σχέση. Αποφεύγουμε τις ετικέτες που προσβάλλουν το παιδί και το αποθαρρύνει από το να επικοινωνήσει μαζί μας.

ΠΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΙ ΝΑ ΣΥΖΗΤΑΕΙ ΕΝΑΣ ΓΟΝΙΟΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ; ΠΩΣ ΑΠΑΝΤΑΜΕ ΣΤΙΣ ΠΟΛΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;

Τα περισσότερα θέματα μπορούν να συζητηθούν με τα παιδιά. Καλό όμως είναι να αποφεύγουμε θέματα που σχετίζονται με το σύντροφο, με τους φίλους μας και άλλους ενήλικες. Τέτοια θέματα αν συζητηθούν μπροστά στο παιδί είναι πιθανό να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους. Όταν προκύπτει κάτι που χρειάζεται να το μάθει το παιδί, τότε χρησιμοποιούμε απλές λέξεις να του δώσουμε να καταλάβει τι συμβαίνει, χωρίς να το κατηγορούμε για κάτι και χωρίς να κατηγορήσουμε τους άλλους. Οι απαντήσεις πρέπει να είναι λιγόλογες, σαφείς και συγκεκριμένες. Δεν χρειάζεται να επεκτεινόμαστε σε λεπτομέρειες που μπορεί να αγχώσουν το παιδί και να το κάνουν να αισθανθεί ανασφάλεια. Σημαντικό επίσης είναι να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού και να χρησιμοποιούμε εκφράσεις και παραδείγματα που το παιδί μπορεί να καταλάβει.

Οι πολύ προσωπικές ερωτήσεις που συνήθως ρωτάνε τα παιδιά είναι για το σεξ, τα τσιγάρα ή τις παρασπονδίες που έκαναν οι γονείς όταν ήταν παιδιά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, απαντάμε με ειλικρίνεια και όσο αντέχει το παιδί. Κρίνουμε από την ηλικία του τι μπορεί να μάθει. Τέλος, πρέπει να προσέξουμε για ποιο λόγο το παιδί ρωτάει. Αν είναι από περιέργεια, τότε απαντάμε ειλικρινά, λιγόλογα και χωρίς υπερβολές. Αν ρωτά για να χρησιμοποιήσει την απάντησή μας σαν όπλο ή σαν άλλοθι για τη δική του συμπεριφορά, τότε πάλι απαντάμε αλλά συζητάμε και τις συνέπειες, υπενθυμίζουμε τους κανόνες του σπιτιού και προτείνουμε εναλλακτικές λύσεις.                                                                                                                         

ΦΑΝΗ ΛΟΥΓΚΛΟΥ 

Κλινική Παιδοψυχολόγος, ΜΑ

_________________________
Αναδημοσίευση από http://akrasakis.blogspot.gr/2012/02/blog-post_28.html